Kariyer

Dünya’da ve Türkiye’de Endüstri Mühendisliği

Endüstri Mühendisleri kompleks bir süreçte, sistemde ve organizasyonda; para, enerji, ekipman, iş gücü gibi ögeleri en verimli şekilde kullanarak içinde bulunduğu sistemin üretkenliğini, ekonomik canlılığını, ve kurumun organizasyonunu en iyi şekilde geliştirmeyi hedef alan meslek grubudur. Yeni sistemleri durumları ve süreçleri ;iş gücünü ,makineleri ve sistemlerin üretkenliğini- özelliklerini arttırarak kurumsal hayat içerisinde fiziksel ve sosyal anlamda bir çok alanda yer alırlar. Peki Endüstri Mühendisliği nasıl ortaya çıktı? Günümüzde nerelere geldi? Nereye doğru ilerliyor? Bu yazımızda bunlara kısaca değineceğiz. 

Endüstri Mühendisliği ’nin Kısaca Tarihsel Gelişimi

Tüm mesleklerin ihtiyaçtan doğduğu bir dünyada yaşıyoruz ve çoğalan gereksinimlerimiz doğrultusunda da yıllar geçtikçe yeni mesleklerin doğmasına yol açıyoruz.

Sanayi Devriminin başlamasıyla birlikte tarımsal sektörden, daha kompleks bir yapıya sahip olan endüstriyel sektöre geçişler yaşandı. Yaşanılan süreçte de ilerleyen teknolojik buluşlar bu sektörün karmaşıklığının hızlı bir şekilde artmasına sebep oldu. Seri bir şekilde üretim yapmaya çalışan fabrikaların yönetim birimleri yaptıkları işin içinden çıkamamaya başladılar. Böylece bu operasyonları daha etkin ve verimli yapıp, yönetebilecek düzeyde eğitime sahip insan gücü ihtiyacı Endüstri Mühendisliğini doğurdu.Temelde bu sebeplerden ortaya çıkan Endüstri Mühendisliği yıllar ilerledikçe çağına uyum sağlayarak daha da gelişti ve hala da gelişimini sürdürmektedir.

Dünyada ilk Endüstri Mühendisliği bölümleri Pennsylvania Eyalet ve Syracuse Üniversitelerinde 1908’ de açıldı.Ülkemizde de ilk Endüstri Mühendisliği dersleri, 1956’da ODTÜ İdari Bilimler Fakültesi “Endüstriyel İşletmecilik” bölümünde; 1958’de İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi “İşletme Opsiyonu”içinde verilmeye başlandı. İlk Endüstri Mühendisliği programları 1965’de ODTÜ Mühendislik Fakültesine bağlı olarak Endüstri Mühendisliği ve 1969’da İTÜ Makine Fakültesine bağlı Sanayi Mühendisliği adı ile uygulamaya başlanmıştır. 

Günümüzde Endüstri Mühendisliği

Endüstri Mühendisleri iş hayatlarında sadece mühendislik bilgilerini kullanmazlar. Üniversite eğitimi boyunca aldıkları matematik, fizik, kimya ve sosyal bilimler gibi çeşitli dersler ile kazandıkları beceriler ve bilgiler sayesinde bir olaya çok yönlü bakabilmektedirler. 

Aynı zamanda hem teknik alanlarda hem de yönetim pozisyonlarında çalışabildikleri için kariyer fırsatları da ikiye katlanmaktadır.

Her ülkedeki ihtiyaçlar ve akademisyenlerin görüşleri doğrultusunda üniversitedeki lisans eğitimi anlayışı da farklılık göstermektedir. Bu bağlamda lisans eğitimi boyunca alınan derslerin kredi dağılımları da farklıdır. 

Tablo 1: Endüstri Mühendisliği eğitimi için bazı ülkelerdeki ECTS kredileri (%)

Bazı ülkelerde temel mühendislik derslerine ağırlık verilirken bazısında da üretim sistemleri derslerine ağırlık verilmektedir. Örneğin; 

° Türkiye’de baskın düzeyde temel bilim dersleri içeren teknik odaklılık söz konusudur. 

° Danimarka’da programa daha az teknik açıdan yaklaşılıp ağırlık yönetim eğitimlerine verilmektedir.

 ° İngiltere’de yönetim eğitimleri daha ön planda tutulmaktadır.

 ° Amerikadaki üniversiteler daha interaktif gitmeyi amaçladığı için gerçek hayattan alınmış problemleri baz alarak eğitimini vermektedir. Bu problemlere örnek olarak şunları gösterebiliriz:

       ° Ürünler uygun maliyetli bir şekilde dünya çapında nasıl dağıtılabilir?

       ° Hastanelerin bilgi sistemi değiştirilerek bir hastanedeki bakımın kalitesi nasıl artırılabilir?

       ° Bitmiş ürünlerin müşterilere taşınma maliyetlerinin minimum olması için üretim tesisleri nerede açılmalıdır?

Dünya’da Endüstri Mühendisliğinin üniversite lisans düzeyi eğitim adları çeşitlilik göstermektedir. Bunlardan bazıları;

° Endüstri ve Sistem Mühendisliği

° Endüstri Mühendisliği ve İşletme

° Endüstri Mühendisliği

Türkiye’de ise Endüstri Mühendisliği olarak okutulmaktadır.

The Georgia Institute of Technology ve U.S. News and World Report tüm sektörlerin ve şubelerin süreçleri optimize ederek sistemleri iyileştirmek için Endüstri Mühendisliğinden faydalanabileceğini  belirtmiştir. Bu da Endüstri Mühendisliğinin diğer mühendislik dallarıyla iç içe olduğunun göstergesidir.

Mezun Olduktan Sonra Neler Yapılabilir?

 Endüstri Mühendisleri Ne İş Yapar? Hangi alanlarda çalışabilir? Yüksek ihtimalle bir çoğumuzun cevabı her işi yapabilir şeklinde olacaktır. Peki her iş derken tam olarak neyi kastediyoruz? Dünya genelinde, bir Endüstri Mühendisi hangi alanlarda çalışabilir? İşte bunlardan bir kaçı;

° İnsan Kaynakları (İşbilimi)

° Finans ( Proje yönetimi ve hizalama)

° Halkla İlişkiler ( Tüketicinin gereksinimleri doğrultusunda yeni projeler gerçekleştirme)

° Üretim Planlama(Malzeme ihtiyaç planlaması)

° Danışmanlık Sektörü

° Hızlı Tüketim Malları Sektörü

° Sistem Mühendisliği( Simülasyon ve modelleme)

° Süreç mühendisliği( Değer zinciri analizi)

° Malzeme aktarımı( Otomasyon,Robotik)

° Araştırma ve Geliştirme Sektörü     

° Lojistik

Bu sektörlerin yoğunlukları da yine ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir.

Bir Diplomadan Ne Beklemelisin?

Mezun olduğunda verilen diploma bu bölümün derslerini verip stajı tamamladığınız anlamına gelir. Fakat herhangi bir alanda yetkinleşmedikçe kariyerinizde yükselmeniz zor olabilir ancak bu kesinlikle iş bulamayacağınız anlamına gelmez. Her ne kadar bir çok alandan dersler alıp, çok farklı sektörlerde yer alabilseler de Endüstri Mühendislerinin belirli bir alana yönelmesi daha faydalı olabilir. 

Bütün üniversitelerin yurt dışına uyumluluğu ve imkanları farklı olduğu için üniversitenize yerleşmeden önce bunları ayrıntılı bir şekilde araştırmanız ileride bir sorunla karşılaşmanızı önleyecektir.

Türkiye’den Bazı Veriler

Üni-Veri’ nin Türkiyedeki üniversiteleri baz alarak yaptığı araştırmalar doğrultusunda ortalama olarak bir Endüstri Mühendisinin;

       ° iş bulma süresi 0-6 ay aralığında değişmekte olup mezun       olmadan önce ya da mezun olduktan 12 ay sonra da iş bulan insanlar bulunmaktadır.

        ° Başlangıç ücretleri ortalama olarak 2500₺ dir fakat 2300- 7000₺ aralığında da değişkenlik gösterebilmektedir. Sektöre ve tecrübenize göre maaşlar değişmektedir. Hatta kamu ve özel sektör ayrımı da nettir.

° Endüstri Mühendislerinin yöneldikleri sektörlerin başında imalat,mesleki- bilimsel ve teknik faaliyetler, toptan ve perakende ticaret gelmektedir.

Bir cevap yazın

Başa dön tuşu